Vòng Lặp Trong C++

Vòng lặp là một cấu trúc điều khiển trong lập trình cho phép thực thi một đoạn mã nhiều lần dựa trên một điều kiện nhất định. Nó giúp tối ưu hóa mã, tránh sự lặp lại không cần thiết và giúp xử lý dữ liệu hiệu quả hơn.

Các vòng lặp trong C++

Vòng lặp for

Vòng lặp for trong C++ được sử dụng khi số lần lặp đã xác định trước.

Cấu trúc vòng lặp for:

for (Khởi_tạo; Điều_kiện; Cập_nhật){
	// Khối mã thực thi
}

Cách hoạt động:

Khởi_tạo: Thực hiện một lần trước khi vòng lặp bắt đầu. Dùng để khai báo biến đếm.
Điều_kiện: Kiểm tra mỗi lần lặp. Nếu đúng, vòng lặp tiếp tục, nếu sai vòng lặp kết thúc.
Cập_nhật: Thực hiện sau mỗi lặp mục đích là để thay đổi biến đếm, tăng lên hoặc hạ xuống.

Ví dụ vòng lặp for:

for (int i = 0; i < 5; i++){
	std::cout << "Lần lặp thứ " << i << std::endl;
}

// Output:
// Lần lặp thứ 0
// Lần lặp thứ 1
// Lần lặp thứ 2
// Lần lặp thứ 3
// Lần lặp thứ 4

Vòng lặp while

Vòng lặp while trong C++ là một cấu trúc điều khiển giúp thực thi một khối mã lệnh liên tục miễn là điều kiện vẫn đúng. Thường được dùng khi không biết trước số lần lặp.

Cấu trúc vòng lặp while:

while (Điều_kiện){
	// Khối mã lệnh thực thi
}

Cách hoạt động:

Đầu tiên chương trình sẽ Kiểm tra điều kiện, nếu điều kiện đúng true, khối mã lệnh sẽ được thực thi. Thực thi khối mã lệnh, sau khi thực thi khối mã lệnh chương trình kiểm tra lại điều kiện. Nếu điều kiện là sai false thì vòng lặp sẽ kết thúc, Thoát khỏi vòng lặp.

Ví dụ về vòng lặp while:

int i = 0;
while (i < 5){
    std::cout << "Lần lặp thứ " << i << std::endl;
    i++;	// Tăng giá trị biến i lên thêm 1
}

// Output:
// Lần lặp thứ 0
// Lần lặp thứ 1
// Lần lặp thứ 2
// Lần lặp thứ 3
// Lần lặp thứ 4

Giải thích: Đầu tiên ta khai báo trước biến i có giá trị bằng 0. Đặt điều kiện là i < 5 khi này i = 0 tức là thỏa điều kiện i < 5 nên điều kiện là true, thực khi khối lệnh xuất chuỗi là màn hình, sau đó tăng biến i lên 1 giá trị bằng lệnh i++. Biến i sẽ tăng giá trị dần từ 0 1 2 3 4 ... cuối cùng biến sẽ tăng đến 5, lúc này biến i = 5 đã không còn thỏa điều kiện i < 5 nửa tức là điều kiện false nên thoát khỏi vòng lặp.

Vòng lặp do-while

Vòng lặp do-while trong C++ là một dạng vòng lặp đặt biệt, nó giống vòng lặp while nhưng trước khi lặp, nó sẽ thực hiện khối mã lệnh ít nhất một lần, ngay cả khi điều kiện không đúng ngay từ đầu.

Cấu trúc vòng lặp do-while:

do {
	// Khối mã lệnh thực thi
} while (Điều_kiện);

Cách hoạt động:

Đầu tiên chương trình sẽ thực thi khối mã lệnh bên trong do trước. Sau đó mới kiểm tra điều nếu điều kiện đúng tức là true, vòng lặp sẽ tiếp tục; nếu điều kiện sai tức là điều kiện false, vòng lặp sẽ kết thúc.

Ví dụ về vòng lặp do-while:

int number;
do {
    std::cout << "Nhập một số lớn hơn 0: ";
    std::cin >> number;
} while (number <= 0);
std::cout << "Bạn đã nhập: " << number << std::endl;

// Output:
// Nhập một số lớn hơn 0: 3
// Bạn đã nhập: 3

Kết luận

Vòng lặp là một trong những cấu trúc điều khiển quan trọng trong lập trình, nó giúp thực hiện một đoạn mã nhiều lần dựa trên điều kiện đã xác định. Điều này giúp tối ưu hóa chương trình, giảm sự lặp lại không cần thiết, tiết kiệm thời gian và nâng cao hiệu suất.